Rachunek z fabryki Klemma

Podpis założyciela znalazł się w logo firmy

 

Powojenna Oleśnica nie byłaby znana z produkcji obuwia, gdyby w 1874 r. Gustav Klemm nie uruchomił fabryczki produkującej filcowe buty i kapelusze.

Wraz z rosnącą popularnością produktów i zwiększającym się popytem, zakład zmieniał swoją lokalizację i rozbudowywał się. Aż na początku XX w. rozrósł się do wielkiej fabryki z maszynami napędzanymi parą. Została ona wybudowana przy Magazin Strasse, dzisiejszej ul. Jana Kilińskiego. Do czasu powstania R.A.W. (warsztatów kolejowych) w 1913 r. fabryka Klemma była największym pracodawcą w mieście. W latach dwudziestych dziennie produkowano ok. 3000 par obuwia. Więcej poczytacie tutaj: https://www.olesnica.nienaltowski.net/Fabryka_Klemma.htm

Rachunek z 1938 r. na firmowym druku pojawił się na aukcji internetowej. W oczy rzuca się elegancko wydrukowana nazwa firmy. I jeszcze jedna mała rzecz... Pozdrowienie na samym końcu - mit deutschem Gruße! Korespondencyjny odpowiednik salutu rzymskiego i okrzyku Heil Hitler!

 

 

 

Stadion i korty tenisowe

Oddany do użytku w 1927 r. stadion miejski. Po lewej stronie osoby robiącej to zdjęcie, w miejscu dzisiejszych trybun, znajdowały się 3 korty tenisowe.

A na korty w Oels jeździło się np. rowerem. Kto rozpozna miejsce, w którym zrobiono to zdjęcie?

Widokówka ze stadionem wysłana w 1932 r., aukcja internetowa. Zdjęcia również z jakiejś archiwalnej aukcji, chyba z 2008 r.

Stary szpital powiatowy przy ul. Łużyckiej

Informacje czerpałem ze strony https://www.olesnica.nienaltowski.net/Szpitale_przytulki.htm

Kościół Zbawiciela, 1954 r. (fot. Olgierd Czerner, kolorowane w MyHeritage)

Nie zajmiemy się dziś kościołem Zbawiciela, ale budynkiem widocznym po prawej stronie zdjęcia. Został on wybudowany na początku XIX w. jako szpital powiatowy (Kreis Krankenhaus, adres Wende Strasse 3). Pełnił tę funkcję do 1887 r. kiedy to wybudowano nowy szpital miejski (przy obecnej ul. Armii Krajowej).

Najprawdopodobniej po tym czasie budynek zajmuje Innere Mision (kościelna instytucja dobroczynna związana z kościołem ewangelickim) i zaczyna w nim prowadzić działalność dobroczynną.

Po dojściu do władzy nazistów w 1933 r. kościelna działalność charytatywna została mocno ograniczona, a później praktycznie całość aktywności dobroczynnej przejęło narodowosocjalistyczne państwo. W latach 1941-42 budynek był „hotelem” dla robotników przymusowych, obcokrajowców. Mieszkało w nim ok. 50 osób w pokojach 2-3 osobowych, a na parterze mieściła się stołówka.

Po wojnie stał się budynkiem mieszkalnym. Został rozebrany w I połowie lat ‘60 ubiegłego wieku.

Oryginalna fotografia

Skąd się wzięła nazwa ulicy Łużyckiej?

W 1797 r. z fundacji rzemieślnika Wendego, który przeznaczył 5500 talarów na opiekę dla 10 ubogich mieszczan, powstał przytułek zwany Wende Haus. Dziś to budynek plebanii przy kościele św. Trójcy (ten z konstrukcją szachulcową).

Pod koniec XIX w. ulica przy której wybudowano przytułek - Seiten Bäudel, otrzymała nazwisko jego fundatora - Wende Strasse. Zmiana ta widoczna jest na planach miasta z 1882 i 1899 r.

W Niemczech Wendami nazywa się Łużyczan, stąd pewnie proste powojenne przełożenie nazwy ulicy, tak jak sąsiedniej Rycerskiej z Ritter Strasse.

Dawny pokój ślubów i odpis aktu małżeństwa

Pokój ślubów (zdjęcie kolorowane)

 

Na powyższej fotografii uwieczniono pokój (pokoik w zasadzie) ślubów. Po lewej fotel urzędnika, po prawej krzesła nowożeńców, z boków biurka miejsca dla świadków. Czy były miejsca dla gości uroczystości - nie wiem.

Zdjęcie pochodzi z książki "Das Buch der Stadt Oels in Schlesien" wydanej w 1930 r. z okazji 675. rocznicy lokacji miasta.

Strona tytułowa

 

Po oddaniu do użytku odbudowanego ratusza (1964) sala ślubów (choć to też był pokój, ale zdecydowanie większy od tego na zdjęciu) mieściła się w zajmowanych do dziś przez Urząd Stanu Cywilnego pomieszczeniach na I piętrze. W latach '70 (kiedy dokładnie?) została przeniesiona na II piętro i wtedy stała się salą z prawdziwego zdarzenia.

I pozostając w temacie - pochodzący z 1942 r. odpis aktu małżeństwa zawartego w Oels w 1879 roku pomiędzy ??? Carlem Augustem Schröderem i Marią Schroth.

 

Kolorowana Brama Wrocławska

Efekt końcowy kolorowania zdjęć przez "sztuczną inteligencję" (w tym przypadku portal MyHeritage) czasem zaskakuje realnością. Tak jak w tym przypadku. Kolorowane zdjęcia (jak i filmy) od razu stają się "bliższe", czarno-białe w odbiorze automatycznie umieszczamy w przeszłości. Robią wrażenie zwłaszcza kolorowane filmy z czasów II wojny...

Fotografia Andrzeja Komarzyńca z roku 1965 lub 1966.

Uchwycone nieistniejące dziś budynki przy Rzemieślniczej, Wrocławskiej i Bociania 2. No i Syrena, jeśli mnie oko nie myli, model 102.

 

Okrężna 17

Kolejne ze zdjęć autorstwa zmarłego w listopadzie Olgierda Czernera, założyciela i wieloletniego dyrektora Muzeum Architektury we Wrocławiu.

 

Olgierd Czerner, 1929-2020

 

Odbudowa budynku przy ul. Okrężnej 17. Datując po malowidłach naskalnych, jakaś połowa lat '80 ubiegłego stulecia 😉

Nie znam historii tej kamienicy. Jedyne co udało mi się znaleźć, to to, że na planie Oels z 1911 r. stanowiła (a może jej poprzedniczka?) wraz z całą zabudową wzdłuż ul. Kościelnej część hotelu Goldener Adler mieszczącego się w Rynku.

 

Plan Oels 1911

Pod koniec lat '90 przepracowałem w niej kilka ciekawych lat. To se ne vrati 😄

A kto pamięta, co mieściło się tam po odbudowie?

 

Poniższe zdjęcia chyba sprzed rozpoczęcia odbudowy, bo wydaje mi się, że całe wnętrze budynku (z windą towarową) zostało postawione na nowo.

 

Schody, Okrężna 17 (O. Czerner)

 

Kafle w sieni, Okrężna 17 (O. Czerner)