Stare, nowe i zagadka

Dziś jedna z fotografii z wydawnictwa "Światłem malowane. Fotografia w Oleśnicy  w latach 1945-2000". Autorem zdjęcia jest Jan Jaworski, a powstało ono wg opisu w 1970 r.

Dużo różnych ciekawych rzeczy na nim widać, ale mnie ciekawi budowla, którą na powiększeniu zaznaczyłem strzałką. Znajdowała się pomiędzy blokiem przy Skłodowskiej 1 a "Pałacykiem". Ktoś z Państwa go pamięta?

 

 

Dziś w tym miejscu jest parking.

 

Zamkowy łącznik

Łącznik pomiędzy zamkiem (a w zasadzie Pałacem Wdów) a kościołem zamkowym powstał w roku 1616, za czasów panowania Karola II Podiebrada. 

Na powyższej pocztówce utrwalono widok zamku po roku 1905, źródło aukcja internetowa.

A tak łącznik wyglądał w 2013 r. w Google Street View. Dwa lata później wycięto drzewo rosnące tuż przy łączniku oraz drzewa w fosie po drugiej stronie łącznika.

Oleśnica neonami świecąca!

Fotografia autorstwa Stanisława Bibika, 1972 (olesnica.nienaltowski.net/Fotografie.htm)

Dwa dni temu wśród komentarzy dotyczących szyldów nad sklepami w Rynku, Daniel Piec wspomniał o neonach "jak kiedyś we Wrocławiu".
Otóż nie tylko we Wrocławiu, ale też w Oleśnicy w latach 60 i 70 noce rozświetlało całkiem sporo neonów sklepowych.
Teraz "neony" robi się z LEDów, są trwalsze, bezpieczniejsze i ekonomiczniejsze.
Może warto znów rozświetlić Rynek?

Fotografia autorstwa Andrzeja Komarzyńca, połowa lat '60 (kolorowane)

Neony po obu stronach budynku: Społem, Spółdzielczy Dom Handlowy, SDH

Neony: Cukiernia, Społem, Jubiler, Upominki

Neony: Hotel Śląsk

Na DH Centrum pozostał jedynie neon Dom Handlowy, po prawej nad sklepem neon DOM

Neon Dom Towarowy

Neony: Hotel Perła

Poniższe zdjęcia autorstwa Stanisława Bibika z roku 1972 r. pochodzą ze strony https://www.olesnica.nienaltowski.net/Fotografie.htm

 

Nadanie imienia Hufcowi ZHP

Pochwalę się najnowszym eksponatem w mojej kolekcji. 

Koperta

To zaproszenie ministra Janusza Wieczorka na uroczyste nadanie oleśnickiemu Hufcowi ZHP imienia "Bohaterskich Lotników Polskich".

Uroczystość odbyła się 7 czerwca 1970 r. na Stadionie Miejskim oraz na stawach.

Do kompletu dołączono okolicznościową naszywkę.

Janusz Wieczorek a Oleśnica

Nie wiem, czy ministra Wieczorka łączyła z Oleśnicą lub z kimś z oleśniczan jakaś więź, czy po prostu pojawił się w historii miasta z racji pełnionego urzędu. A pojawienie to skutkowało nadaniem mu w 1964 r. miana Honorowego Obywatela Miasta Oleśnicy.

8 czerwca 1964 r. wmurował akt erekcyjny pod nowy budynek ówczesnego Technikum Mechanicznego (obecny Zespół Szkół Zawodowych przy ul. Wojska Polskiego).

/źródło olesnica.nienaltowski.net/

Tego samego dnia uczestniczył w oddaniu do użytku odbudowanego Ratusza.

25 października 1967 r. otwarto nowy budynek szkoły, której minister Wieczorek przekazał popiersie Marii Skłodowskiej-Curie dłuta Ksawerego Dunikowskiego https://www.olesnica.nienaltowski.net/Rzezba_Dunikowski.htm

5 czerwca 1971 r. uczestniczył w otwarciu oleśnickiego muzeum.

Podczas otwarcia oleśnickiego muzeum. J. Wieczorek z prawej /źródło olesnica.nienaltowski.net/

Kim był Janusz Wieczorek?

Urodził się 15 października 1910 r. w Brzuzie, pow. węgrowski.

W 1936 r. ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego

Od 1936 do 1939 piastował stanowisko naczelnika Wydziału Prawnego w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. 

W ostatnich dniach sierpnia 1939 r. został mianowany adiutantem dowódcy batalionu piechoty „Różan”. Od końca września kawalerzysta, dowódca 8 kompanii III batalionu SGO „Polesie". Brał udział w bitwie pod Kockiem pod dowództwem generała Kleeberga. Tam też dostał się do niewoli. Pod koniec października trafił do oflagu VIIA w Murnau, gdzie przebywał do końca wojny. Był uczestnikiem obozowego ruchu oporu. W czasie pobytu w oflagu organizował kursy prawnicze, był współorganizatorem i wykładowcą tajnego nauczania w zakresie uniwersyteckich studiów prawniczych. Tłumaczył na język polski podręczniki prawa z łaciny, rosyjskiego i niemieckiego.

Cała najbliższa rodzina - rodzice, brat wraz z żoną i trojgiem dzieci, siostra z mężem - zostali zamordowani w czasie powstania warszawskiego podczas Rzezi Woli.

Po wojnie powrócił do Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. 1948-50 w Biurze Organizacyjnym Prezydium Rady Ministrów. Natępnie wiceprezes Państwowej Komisji Etatów przy Prezesie Rady Ministrów.

Od 1956 r. do czasu przejścia na emeryturę jesienią 1980 r. piastował stanowisko Szefa Urzędu Rady Ministrów. 

W latach 1960-1981 przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Przewodniczący Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Szpitala Centrum Zdrowia Dziecka.

Wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.

Był inicjatorem sprowadzenia prochów generała Kleeberga do Polski i złożenia ich wśród żołnierzy poległych w ostatniej bitwie kampanii wrześniowej na cmentarzu wojennym w Kocku.

Orędownik sprowadzenia do Polski prochów generała Władysława Sikorskiego. Dzięki jego pomocy w 1972 roku sprowadzono do kraju i pochowano na cmentarzu w Zakopanem ciało żony Naczelnego Wodza - Heleny Sikorskiej.

Autor wielu publikacji z zakresu prawa administracyjnego i reform administracyjnych w Polsce. Wszystkie swoje honoraria otrzymane za artykuły, przedmowy oraz z tytułu innych praw autorskich przekazywał na cele społeczne dla potrzebujących wsparcia finansowego dzieci.

Zmarł 30 listopada 1981 r. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Ówczesne władze starały się wpłynąć na rodzinę, aby odstąpiła od zamiaru zorganizowania pogrzebu katolickiego. Nagrobek został ufundowany przez najbliższych, którzy odmówili jego sfinansowania ze środków państwowych.

Ring/Rynek 57 - 1927/1954

Główny sklep firmy Ortelt, Ring 57 /folder reklamowy, 1927/

Rynek 57 /fot. Olgierd Czerner, 1954/

Główny sklep firmy Gustav Ortelt G.m.b.H. mieścił się w Rynku pod numerem 57, czyli mniej więcej tam, gdzie dziś kawiarnia Amaretto.

 

Poniższy tekst pochodzi z reklamy datowanej na 1927 r.

"1 kwietnia 1899 założyciel spółki, Gustav Ortelt, przejął działalność firmy „Hermann & Rudolph”, w której przez wiele lat był kierownikiem. Z biegiem lat niestrudzonej pracy, przy wsparciu wieloletnich współpracowników, udało mu się doprowadzić do osiągnięcia przez firmę wysokiej pozycji w mieście. Sklep firmy, jako pierwszy w Rynku, posiadał stałą dwupoziomową ekspozycję handlową (również na I piętrze – sprzęt AGD). W 1903 r. firma rozpoczęła hurtowy handel pasteryzatorami i słojami do pasteryzacji, osiągając wkrótce znaczący udział na rynku wschodniej części Niemiec. Skuteczny rozwój firmy doprowadził do utworzenia własnej wytwórni pasteryzatorów i innych wyrobów z blachy, korzystającej z nowoczesnych maszyn pozwalających osiągnąć wysoką jakość produktów."

Reklama firmy /ebay.de/

Sklep w Rynku oferował: wszelkie artykuły dla rolnictwa, ogrodnictwa, sprzęty gospodarstwa domowego, narzędzia ze stali, piece i kuchenki, materiały elektryczne, materiały budowlane.

Fila przy Sejmowej – „Eisenhof”: pręty stalowe, stal, blachy, artykuły dla kołodziejstwa i kowalstwa, części do pługów i żniwiarek, pompy i rury wodociągowe, materiały zduńskie.

 

Kamienica, tak jak cała pierzeja, została zniszczona w czasie walk o miasto 24/25 stycznia 1945 r.

 

Oprócz sklepu w Rynku i filii przy Sejmowej (Herrenstrasse 7), firma posiadała działkę fabryczną oraz plac składowy z bocznicą kolejową przy dworcu towarowym. Do Gustava Ortelta należały również: w 1921 r. dom przy Ritterstrasse 5 (ob. Rycerska), w 1933 r. parcela budowlana Ohlauer Strasse 25 (róg 3. Maja i Słowackiego).

Rodzina Orteltów mieszkała w istniejącym do dziś domu przy Słowackiego 7 (Kronprinzenstrasse 7).

https://olesnica.fotopolska.eu/Slowackiego_7_Olesnica?f=977140-foto

Oleśnica z lotu ptaka, 199?

Fotografia pochodzi z wydawnictwa "Biuletyn Informacyjny. 50 lat Szkolnictwa Lotniczo-Techniczego" wydanego w kwietniu 1995 r.

Samo zaś zdjęcie zostało zrobione wcześniej, ale w którym dokładnie roku - nie wiem. A co na samym zdjęciu?

 

Stare zabudowania fabryki obuwia przy ul. Kilińskiego - remontowane i wyburzone w latach 1995/96.

Remont części budynków Szkoły Podstawowej nr 2. Remont trwał (z przerwami) od 1988 do 1995 r.

Garaże, szopy i jeszcze nieodnowiona dawna remiza strażacka przy ul. Prusa.

Teren zielony w miejscu dzisiejszego "ogrodu doświadczeń" przy ul. Cieszyńskiego.

Stare fontanny przy 3 Maja.

Najprawdopodobniej namiot cyrkowy otoczony wozami na podzamczu od strony ul. Wałowej.

Samochody w całym Rynku. Pierwsze wyłączenia Rynku z ruchu kołowego nastąpią dopiero w maju 1998 r.

Jeśli mnie oko nie myli, remont budynków przy Matejki 24-26.

Oficyny kamienicy Rynek 36.

Nieistniejąca zabudowa ul. Okrężnej i Szkolnej - cukiernia Spiegla, Petit Bar, ciąg pawilonów "prywaciarzy".

Blok Okrężna 1, mam wrażenie, że jeszcze niewykończony.

Niezabudowany plac po dawnej loży wolnomularskiej / drukarni na rogu Okrężnej i Traugutta.

Więcej grzechów nie pamiętam. 

 

A co Wam rzuciło się oczy?

Browar książęcy w obiektywie A. Komarzyńca

Z tęsknoty za zielenią i błękitem kolorowana fotografia autorstwa Andrzeja Komarzyńca z połowy lat '60. Widok na nieistniejące zabudowania browaru książęcego / zamkowego. Zdjęcie wykonane z któregoś z budowanych punktowców przy ul. Bocianiej.

Oryginał fotografii

O samym browarze poczytacie tu: https://www.olesnica.nienaltowski.net/browar_ksiazecy.htm

Z żołnierskiego albumu - LS-Kommando, 1941

Zdjęcia z żołnierskiego albumu opisane jako LS-Kommando. LS to skrót od Lastensegler - wojskowych szybowców transportowych. Podczas II wojny światowej po raz pierwszy szybowce takie zostały użyte przez Niemców 10 maja 1940 r. podczas ataku na belgijską fortecę Eben-Emael. Najliczniejsze użycie szybowców przez Niemców miało miejsce w połowie maja 1941 r. podczas desantu na Kretę. 

Zdjęcia datowane na rok 1941. Najpewniej jeszcze przed kreteńskim desantem. Podpisy pochodzą z odwrotów zdjęć.

Izba "Goslar" na przepustce

 

Na powyższym zdjęciu dzisiejsza ul. Warszawska podoleśnickich Spalic. Część zabudowań dotrwała do dziś - pierwszy z lewej dom ma numerację 34. Przed lasem w głębi droga w lewo na Ostrów.

Unteroffizier (plutonowy) Roth na przepustce

Ujęcie z izby

Prasowanie spodni

Sprzątanie rewirów

30-kilometrowy marsz

Popas w Zessel (Cieśle) podczas 30 km marszu

Szkolenie strzelców